قربانعلی مهری مَتانکلائی دبیر هیأت بررسی و تطبیق مصوبات دولت با قوانین؛
مقدمه
- «تعصّب حزبی و جناحی باید همان میزان با اصولگرائی در تضادّ باشد کهبا اصلاح‌طلبی. موفّقیّت در گرو کنارگذاشتن سهم‌خواهی‌ها و ملاک قرار دادن شایسته‌سالاری به جای گروه‌گرائی است.» قطعاً در شهرهای بزرگ مانند کلان‌شهر تهران که ۳۰ نفر از میان افزون بر صدها نفر نامزد،باید به مجلس راه یابند، شناخت کامل یکایک نامزدها واقعاً دشوار است. نظر به دشواری شناخت نامزدهای اصلح از میان جمع کثیر داوطلبان نمایندگی است که رهبر معظّم انقلاب اظهار می‌دارند: «می‌توان با دقت در سوابق و مواضع کسانی که فهرست‌ها و لیست‌های انتخاباتی را ارائه می‌کنند، درباره‌ی فهرست‌ها تصمیم گرفت.» بنابراین، «اگر پیشنهاددهندگان فهرست‌ها، مؤمن و انقلابی باشند و خطّ امام را واقعاً قبول داشته باشند می‌توان به لیست آنها درباره‌ی مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری اعتماد کرد.» [بخشی از بیانات مقام معظّم رهبری در دیدار با مردم قم به مناسبت سالروز قیام ۱۹ دی‌ماه ۱۳۵۶ مورخ شنبه ۱۹دی‌ماه ۱۳۹۴٫ نقل به مضمون] آشکارا معلوم است مخاطب اصلی این فراز از سخنان معظّمٌ له عبارتند از احزاب، جناح ها و جمعیت های سیاسی، اجتماعی و صنفی که رسالت هدایت افکار عمومی را در امر خطیر انتخابات بر عهده دارند.
- این نوشتار، پس از استماع سخنان رهبری معظم در موضوع مهم شناسایی و شناساندن نامزد یا نامزدهای اصلح در «دهمین» و« پنجمین» دوره انتخابات مجلس« شورای اسلامی» و «خبرگان رهبری» به نگارش درآمد. تا چه در نظر آید.
درخصوص انتخابات و نقش خطیر احزاب و جمعیت ها در این امر مهمّ، اصحاب نظر بر این باورند که: «انتخابات یعنی مردم بتوانند در فضائی آزاد و سالم، چهره‌ها و افکار مختلف را ببینند و از بین آنها انتخاب کنند.» مضافاً اینکه«ما در کشوری هستیم که مبنای حکومت بر مبنای آراست و رأی، پایه اصلی برای مشروعیت حقوقی به حساب می‌آید. وقتی آرای مردم اساس و پایه مدیریت کشور است راه رقابت سالم در انتخابات، احزاب ، جمعیّت ها ، جناح ها و تشکّل‌ها خواهند بود و حتی انجمن‌های علمی و صنفی تأثیرگذارند». بدیهی است احزاب و جناحها دنبال سهم خواهی نبوده و نمی‌باشند بلکه درصددند تا ببینند و بدانند «چه کسی دلسوز، کارآمد، متدیّن و داناتر است و وقتی اصلح را
- شناختند از او حمایت کنند هرچند ممکن است در گروه آنها نباشد.»
- «جمهوری اسلامی ایران دستاورد یک انقلاب عظیم است». به رسمیّت شناخته شدن «رأی مردم» نقطه عطف مهمی است که «جمهوریّت» نظام را در کنار «اسلامیّت» آن نشاند، به گونه‌ای که هر دو عنصر نظام از اعتبار یکسان برخوردار گردیدند. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز، «تصوّر یکی را بدون وجود دیگری، از نوع تصوّر بلاتصدیق دانسته و تأسیس و تداوم نظام اسلامی را بدون حضور و همراهی مردم، تعلیق بر محال می داند.» از همین رو است ذیل اصل ۱۷۷ همین قانون آنگاه که امکان اصلاح یا تتمیم آن را از راه تجدید نظر و بازنگری مورد پیش‌بینی قرار داده است، غیرقابل تغییربودن ارکان، ثابتات و محکمات نظام را با صراحت هرچه تمامتر مورد تأکید قرار می‌دهد و اعلام می‌نماید: «محتوای اصول مربوط به اسلامی بودن نظام و ابتنای کلیه قوانین و مقررات بر اساس موازین اسلامی و پایه های ایمانی و اهداف جمهوری اسلامی ایران و جمهوری بودن حکومت و ولایت امر و امامت امت و نیز اداره امور کشور با اتکاء به آراء عمومی و دین و مذهب رسمی ایران تغییر ناپذیر است.» در این عبارت کوتاه و رسا، الی الابد و دائمی بودن «اداره امور کشور با اتّکاء به آرای عمومی» به عنوان تبلور عینی و خارجی «جمهوریّت» نظام شناخته شد و تغییر ناپذیر بودن آن مورد تصریح و تأکید قانونگذار اساسی قرار گرفت.
- ساده ترین مفهوم «استفاده از آرای مستقیم مردم» عبارت است از دمیدن خون و دادن جان تازه به دموکراسی و نظام مبتنی بر مردم سالاری دینی. بنابراین، «میزان، رأی ملّت است» از امام امّت (ره) و «رأی مردم، حق‌الناس است» از مقام معظّم رهبری، دو عبارت کوتاه، مُوْجَز و ماندگاری است که رهبران نظام اسلامی به منظور دستیابی به نظام مقدّس «مردم سالاری دینی» بر تحکیم و ترویج آن پای فشردند.
«ضرورت تمکین به قانون» و حاکمیت بخشیدن آن بر همه امور کارگزاری و کشورداری، اصل اجتناب ناپذیری است که جمهوری اسلامی،تنها با فعالیت زیر این چتر فراگیر به توسعه ای پایدار دست خواهد یافت. راقم این سطور، نه اکنون، بلکه از سال‌ها قبل بر ضرورت تمکین همگان به اصل حاکمیت همه جانبه قانون پای می‌فشارد. از این رو است که فعالیت‌های خود را تنها و تنها زیر چتر محکم و مستحکم «قانون اساسی برای همه» قابل تعریف و ساماندهی می داند. گویند: «تبعیض، روایش ناروا است، چه آنکه از اساس ناروا باشد»، بنابراین، اصل حاکمیت یکسان و علی‌السَوِیّه و بدون تبعیض قانون، تنها عامل صیانت، حفاظت و مراقبت از نظام جمهوری اسلامی وتنها عامل وحدت‌بخش و تداوم دهنده‌ی این نظام در حال و آینده کشور پهناور ایران است.
- وجود احزاب و فعال‌بودن آنها در عرصه سیاست داخلی کشور از الزامات دموکراتیک بودن فضای حاکم بر کشور، خاصه در عرصه انتخابات است. با قرار گرفتن کشور در آستانه «دهمین» و «پنجمین» دوره انتخابات مجالس «شورای اسلامی» و «خبرگان رهبری» در ۷ اسفندماه سال جاری، قطعاً، احزاب و جناحها با برگزاری گردهمایی‌ها و اجتماعات و با افزایش فعالیتها و راه‌اندازی کمیته‌های استانی و شهرستانی، شناسایی نامزدها و ساماندهی نیروها را در دستور کار قرار خواهند داد. در این میان هستند افرادی که علی‌رغم دارا بودن «مشروعیت»، یعنی برخوردار بودن از صلاحیت‌ها، توانایی‌ها، ظرفیت‌ها و قابلیّت‌ها، امّا چون بنا به جهاتی که مَجال را فرصت مَقال نیست، امکانی برای شناساندن خود پیدا نمی‌کنند، خواستار آن هستند به نحو متعارف مورد شناسائی قرار گیرند. از سوی دیگر، شناسائی چنین افرادی توسط احزاب و جناحها، مستلزم آن است تا نامزدهایی که خود را واجد وصف مشروعیت در ورود به عرصه انتخابات می‌دانند، با استفاده از طرق متعارف و معمول در صدد شناساندن خود به احزاب، جناحها و جمعیت‌های فعال برآیند.
- با قطع نظر از سایر لوازم، راقم این سطور بر این باور است، انتخابات، دارای دو رکن یا دو عنصر مهم است. «مشروعیّت» به معنایی که گذشت رکن اول آن، و «مقبولیّت» به معنایی که می‌آید رکن دوم آن است. نگارنده با اعتماد بنفس و با اتّکاء به اندوخته‌ها، دارائی‌ها، ظرفیت‌ها، قابلیت‌ها و توانائی‌هایی که او را به حضور در صحنه انتخابات رهنمون ساخته است، بر این باور است «آورده»ی او عبارت است از دارابودن «مشروعیّت» که باید درصدد ارائه آن برآید. اما عنصر دوم انتخابات که عبارت است از «مقبولیّت» و دارا شدن محبوبیت مردمی، امری است که تحقّق یافتن آن، چه بسا از عهده او خارج بوده و کاری چنین عظیم، عمدتاً بر عهده احزاب، جمعیت ها و جناحها است. چه آنکه اگر نامزد انتخابات، علاوه بر «مشروعیّت»، «مقبولیّت» یعنی تعداد آرای مورد نیاز برای راه یافتن به مجلس را نیز به همراه آوَرَد، در اینصورت چه نیازی است با راه‌اندازی ستادها، تبلیغات، چاپ و انتشار بروشورها و . . . ، به احزاب و جناحها روی آوَرَد؟ آیا با فرض به همراه آوردن «مقبولیّت»، به معنایی که گذشت، می‌توان دلیل قانع‌کننده‌ای برای توجیه فعالیّت احزاب، جمعیت ها و جناحها ارائه داد؟
- از این رو، درصدد برآمد تا با ارائه «وصف حال»، اوّلاً- خود را بشناساند، ثانیاً- با توجه به نزدیک بودن « حماسه بزرگ حضور » در جمعه ۷ اسفند ۱۳۹۴، دریافت پاسخ را برای یک برهه‌ی زمانی متعارف و معقول به انتظار بنشیند، ثالثاً- باورهای خود را به شرحی که تقدیم محضر ارباب سلایق و علایق می‌گردد با انعکاس دادن در «پایگاه اطلاع‌رسانی شخصی» و با انتشار در «جراید و نشریات»، به اطلاع افکار عمومی برساند، رابعاً- راه پیشنهادی در خصوص چگونگی معرفی خود به دیگران را برای اخذ نظرات مشورتی و کارشناسی و تکمیل شدن آن به امید تدوین یک راه کار یا «نقشه راه» معقول، منطقی و متعارف در معرض قضاوت و ارزیابی افکار عمومی قرار دهد.
- استدعای برادرانه از ارباب سلایق و علایق، که دغدغه‌هایشان در اعتلاء بخشیدن به جایگاه شهر، استان و کشور، مشترک بوده، اما راه‌کارهایشان در نیل به اهداف و مقاصد، چه بسا متفاوت از یکدیگر می باشد، آن است با توجه به ضیق وقت وبه منظور حصول اطمینان از مورد اعتناء قرارگرفتن موضوع پیشنهادی و متقابلاً اِهداءِ راه حل‌های اصلاحی به نگارنده، این جانب را از نظرات گرانقدرشان مطّلع فرمایند. مضافاً اینکه از دیگر آقایان و بانوان که با دل در گرو خدمت به وطن سپردن، و با به جان خریدن سرزنش‌های ناشی از «خار مغیلان»، تحمل زحمت ورود به عرصه انتخابات را بر خود هموار نموده‌اند، چه آنانکه قبلاً یا هم‌اکنون در کسوت نمایندگی فعالیت داشته و دارند و کماکان علاقمند به تداوم حضور در عرصه بوده و چه آنانکه مانند راقم این سطور برای نخستین بار در این «هماورد ملی» و «حماسه بزرگ حضور»، علاقه‌مند به ابراز وجود هستند، بخواهند پیمودن همین مسیر پیشنهادی جهت معرفی خود به افکار عمومی را وجهه‌ی همّت خود نمایند.
- متقابلاً از متصدیّان عالی احزاب، جناحها و جمعیت‌ها که مسئولیت خطیر هدایت افکار عمومی را در ایجاد یک «خیزش عمومی»، فراهم آوردن امکان «استماع اقوال متفاوت»، «انتخاب طریق احسن» و «گزینش فرد یا افراد اصلح» را بر عهده دارند انتظار آن است در تعیین و انتخاب نامزدها و معرفی نمودن آنان به اهالی پاک و بی‌آلایش کوی و برزن در شهرها و روستاها،پس از آگاهی از سوابق و دریافت برنامه‌ها و طرح‌های علمی و عملیاتی از نامزدها درصدد انتخاب و معرفی آنان برآیند تا به تعبیر قرآن، نفس انتخابات و «ارائه طریق‌ها و ایصال الی المطلوب»ها که امر مبارک گزینش و انتخاب قاطبه مردم را به همراه خواهد آورد، اولاً- « . . . عَلَى بَصِیرَهٍ . . .» باشد و با آگاهی[یوسف:۱۰۸]، ثانیاً- از نوع «وَلاَ تَقْفُ مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ . . .» نباشد، بلکه از روی تحقیق باشد و بررسی{اسراء:۳۶}. ثالثاً- هر کس ممکن است به هر نحو عمل کند. «. . .کُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَیْهِمْ فَرِحُونَ »{روم:۳۲ و مومنون:۵۳}. امّا همگان می دانیم «. . .أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»{مجادله:۲۲}. همچنین « قُلْ کُلٌّ یَعْمَلُ عَلَى شَاکِلَتِهِ . . .»{اسراء:۸۴}. امّا «لِمِثْلِ هَذَا فَلْیَعْمَلْ الْعَامِلُونَ» آری، باید مانند این (مثلاً امیرالمومنین(ع) ) عمل کنندگان عمل کنند{صافات:۶۱} تا به رستگاری برسند. بنابراین، احزاب و جناح ها باید بکوشند تا بر هر نوع عملی صحّه نگذارند و مهر تأیید ننهند. رابعاً- نتیجه حاصل از انتخابات برای همگان و برای پاسداشت ارزش‌ها و پیشرفت نظام، مبارک باشد و میمون. بِمَنِّهِ و کَرَمِه.آمین.
