روزنامه «اعتماد» میزان موفقیت سیاست مجلس برای افزایش تعداد نشست ها غیرعلنی را بررسی میکند.
مجلس دیروز غیرعلنی آغاز کرد و غیرعلنی دنبال کرد. برخلاف روز دوشنبه که قرار بود غیرعلنی کلید بزند اما اینطور نشد و درپی اعتراض و مخالفت نمایندگان به برگزاری جلسه غیرعلنی در مورد موضوعی بهظاهر غیرامنیتی مثل ارز از همان ابتدا بهصورت علنی آغاز گردید و تا پایان هم به همین شکل ادامه یافت. اعتراضاتی که البته تنها به علنی یا غیرعلنی بودن نحوه برگزاری جلسه محدود نبود و جنجال ابتدای کار، حکایت از التهاب درونی طیفی از نمایندگان داشت که آن هم نه لزوما به باز یا بسته بودن درها به روی خبرنگاران، بلکه به برآشفتگی یا آرامش بازار ارز در پی ابلاغ سیاستهای تثبیت ارز چند ساعت پیش از آن جلسه ذی ربط بود.
با این همه، نشست روزگذشته برخلاف روز پیش از آن، همانطور که عنوان شده بود، غیرعلنی برگزار گردید تا وزرای نیرو و جهاد کشاورزی و رییس سازمان محیط زیست در مورد آخرین وضعیت بحران آب در کشور به نمایندگان گزارش دهند. اما هنوز چند دقیقهای به پایان این نشست غیرعلنی حدودا دوساعته باقی مانده بود که مطابق فرایند مرسوم این دست نشست ها پشت درهای بسته، بهروز نعمتی، سخنگوی هیات رییسه مجلس در جمع خبرنگاران حاضر گردید و خروجی این دو ساعت بحث نمایندگان و دولتمردان را در کمتر از ۵ دقیقه در اختیار افکار عمومی قرار داد که در یک خط، عبارت بود از خبر تشکیل کمیتهای متمرکز در دولت به ریاست اسحاق جهانگیری، معاون اول ریاستجمهوری و نیز به دبیری رضا اردکانیان، وزیر نیرو. با این همه، نکتهای بین سطور این خبر کوتاه و البته حائزاهمیت در بحث بحران آب نهفته بود که باوجود امنیتی شدن مبحث آب در سالهای اخیر، به لحاظ و از منظری دیگر سیاسی- امنیتی بود؛ اینکه شواهد امر نشان از افزایش تعداد نشست ها غیرعلنی مجلس در دوره اخیر نسبت به ادوار قبل دارد. از ابتدای سال ٩۶ بود که بعد از برگزاری نخستین جلسه سال جدید بهصورت غیرعلنی که به بحث در مورد بیش از ٢٠ ابرچالش کشور نیز اختصاص یافت، سخنگوی هیات رییسه مجلس از این اتفاق به عنوان تصمیم جدید هیات رییسه مجلس بهمنظور افزایش توان و کارآیی مجلس حرف زد و در این ارتباط به خبرنگاران توضیح داد: ممکن هست در هفتههای آینده به تناوب نشست ها غیرعلنی برگزار گردد و این نشست ها با حضور وزرا، کارشناسان یا بدون حضور آنان و تنها با حضور نمایندگان برگزار خواهد گردید.
نعمتی همچنین دنبال کرد: نحوه نشست ها مجلس تغییر خواهد کرد و ممکن هست نشست ها غیرعلنی بیشتری تشکیل گردد که نمایندگان و دیگر مدیران بتوانند بیپیرایه نظرات خود را مطرح کنند. تصمیمی که از قضا در هفتههای بعد جامه عمل پوشید و سیل نشست ها غیرعلنی به هر دلیل آغاز گردید تا یک روز وزیر کار پشت درهای بسته در مورد وضعیت اشتغال توضیحات غیرعلنی بدهد و روز بعد وزیر فرهنگ و رییس سازمان حج و زیارت در جلسه غیرعلنی در مورد نحوه اعزام حجاج گزارش دادند. هنوز یکی، دو ماه از آغاز این روند نگذشته بود که ازقضا در یک جلسه علنی در نیمه خردادماه، مجلس هدف هجوم تروریستی چند تروریست تکفیری داعش جای گرفت و پس از ان، این خود نمایندگان بودند که تقاضای خود را برای برگزاری نشست ها غیرعلنی بهمنظور تشریح مسائل و نحوه این هجوم تروریستی تقدیم هیات رییسه کردند.
در این میان اما علیرضا رحیمی، عضو اصلاحطلب کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به این رویه انتقاد دارد و ازقضا با اشاره به همان جلسه غیرعلنی به «اعتماد» میگوید: «باوجود آنکه انتظار داشتیم مدیران اطلاعات سپاه در مورد نحوه هجوم تروریستی به مجلس گزارش بدهند، دوستان به ارایه تحلیلهای کلی از وضعیت خاورمیانه اکتفا کردند.» » البته رفتهرفته این اراده به ظاهر جدی هیات رییسه برای تخصصیتر کردن نشست ها مجلس و بردن عمدن موضوعات به نشست ها کمیسیونها و نشستهای غیرعلنی جهت چکشکاری بیشتر و خوب تر موضوعات و درنهایت تصمیمگیری نهایی در صحن علنی از یادها رفت و بهویژه با آغاز نیمه دوم سال و رسیدن به فصل بودجه، پرونده این نشست ها غیرعلنی به یکباره برچیده گردید تا آخرین روز کاری پارلمان در سال ٩۶ بار دیگر درهای مجلس به روی خبرنگاران و افکار عمومی بسته گردد تا اینبار ابعاد بحث فضای مجازی و پیامرسانهای داخلی و خارجی که اکنون ازجمله مهمترین موضوعات امنیتی کشور بود، برای نمایندگان تشریح گردد.
اول اینکه بردن موضوعات به نشست ها غیرعلنی، احساس ناامنی به جامعه جابه جا میکند، احساسی که بهزعم برخی جامعهشناسان گاها از نفس ناامنی خطرناکتر هست و نکته دوم که البته بیش از اولی مورد نقد وکلای ملت بود، اینکه آنچه درنهایت پشت درهای بسته به نمایندگان میگویند، نهتنها تفاوتی به موضوعات نشست ها علنی ندارد، بلکه گاها همانند همان مسائل و اخباری هست که شامگاه در بخشهای متفاوت خبری به سمع و نظر بینندگان و شنوندگان محترم تلویزیون میرسد.
علی ادیانیراد آخرین منتقد به این رویه همین روزگذشته بود که این انتقاد را مطرح کرد و اظهار کرد که «جایگاه مجلس آن هست که مطالبی در نشست ها غیرعلنی مطرح گردد که امکان طرح آن در نشست ها علنی وجود ندارد و آنان را بشنویم نه اینکه همان مسائلی که در رسانهها مطرح میشود، با همان ادبیات تکرار شود» و جالب آنکه علی مطهری نایبرییس مجلس نیز که میخواست فکری به حال این وضعیت کند، تمام آنچه میتوانست را به انجام رساند و اظهار کرد: «تذکر وارد هست.»